W Łaźni Łańcuszkowej Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu odbyło się spotkanie poświęcone procesowi wpisu zabrzańskich podziemi – Sztolni Królowa Luiza oraz Kopalni Guido – na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. To kolejny etap starań o uzyskanie najwyższej formy ochrony dla kluczowych obiektów górniczych w mieście.
ZOBACZ TEŻ: Kalendarz wydarzeń kulturalnych 11–16 listopada 2025 – W Zabrzu
Zabrze jako unikat w skali Europy
Eksperci podkreślają, że zabrzańskie podziemia stanowią zespół zabytków bez odpowiednika w Polsce, a w Europie porównywalny jedynie z nielicznymi przykładami dawnych kopalń. W 2022 roku kompleks został wyróżniony Złotym Certyfikatem Polskiej Organizacji Turystycznej, co potwierdziło jego wyjątkową wartość historyczną i turystyczną.
Do wpisu na listę UNESCO zgłoszono trzy powiązane obiekty, ukazujące rozwój górnictwa węgla kamiennego na przestrzeni wieków:
-
Kopalnię Królowa Luiza – jedną z najstarszych i najlepiej zachowanych kopalń na Śląsku, wraz z zespołem szkoleniowym z XX wieku,
-
Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną – najdłuższe w Europie zachowane wyrobisko odwadniająco-transportowe, drążone od końca XVIII wieku,
-
Kopalnię Guido – dawną prywatną kopalnię z XIX wieku, później obiekt szkoleniowy i doświadczalny, dziś najrozleglejszą trasę turystyki górniczej w Europie.
Eksperci: to szansa o znaczeniu ogólnopolskim
Podczas dyskusji prof. Bogusław Szmygin z Politechniki Lubelskiej zwrócił uwagę, że zgłoszenie Zabrza ma wymiar krajowy.
– Jeżeli do tej listy dojdzie węgiel, to mam przekonanie, że Polska będzie potęgą ukazującą losy górnictwa na liście UNESCO. To otwiera nam dalsze obszary do działania – mówił ekspert.
Obecnie w Polsce znajduje się 17 obiektów wpisanych na listę UNESCO, m.in. Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni, zabytki górnicze w Tarnowskich Górach oraz Krzemionkowski region pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego. Zabrze ma realną szansę dołączyć do tego grona.
Prezydent miasta: muzeum ma zapewnioną przyszłość
Podczas spotkania głos zabrał prezydent Zabrza Kamil Żbikowski, który podkreślił, że miasto aktywnie uczestniczy w procesie aplikacyjnym i zapewnia wsparcie dla Muzeum Górnictwa Węglowego.
– Miasto nieprzerwanie wspiera działania muzeum i przygotowania do wpisania obiektów na listę UNESCO – powiedział.
Prezydent zaznaczył również, że proces przekazania muzeum pod zarząd Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego jest na finiszu i ma zostać sfinalizowany po decyzji radnych.
Nowy etap dla zabrzańskiego dziedzictwa
Rozpoczęta procedura wpisu to początek długiego procesu, ale jego znaczenie jest ogromne. Ewentualne uznanie zabrzańskich obiektów przez UNESCO nie tylko podniosłoby prestiż miasta, ale także umocniło jego pozycję jako jednego z najważniejszych ośrodków turystyki poprzemysłowej w Europie.
W przypadku powodzenia, marka „UNESCO Zabrze” może stać się jednym z symboli dziedzictwa przemysłowego w skali międzynarodowej.
Źródło: UM Zabrze






